50 YIL BÖYLE GEÇTİ
Bu sayfada yer alan metinler ve sesler TRT Türkiye'nin Sesi Radyosunda yayınlanmakta olan Dünya Hali Programının 2011 yılında Prof Dr. Nevzat Gözaydın tarafından hazırlanan bölümlerinden derlenmiştir.
1) 07.01.2011
"50 yıl böyle geçti"
Yayından:
"İlk yıllardan beri gelişmelere şahit oldum. Ve 50 yıllık göç süresinde araştırmacı olarak bütün yaşananların tanığıyım."
Daha fazlası için: Nevzat Gözaydın'ı dinle
2) 21.01.2011
"Türkiye'nin gündeme getirilmesi, 1961 yılındaki anlaşma, ülkemizdeki işsizlik sorunu ve çözme girişimleri"
 |
| Nevzat Gözaydın |
Yayından:
"Türkiye'nin özellikle işçi göndermesinden önceki durumlara, Türkiye ile Avrupa arasında ne gibi gelişmeler olduğuna bakacağız."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
3) 28.01.2011
"Türkiye'den ilk işçilerin gidişi, seçim yapma sorunları ve şartları, vasıflı ve vasıfsız işçilik için belirtilen şartlar"
Yayından:
"1963'te Almanya'ya öğrenim amacıyla gitmiştim. İşçi kafileleriyle gittim. O zamandan beri de işçilerimizle iç içe oldum."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
4) 04.02.2011
"Türkiye'den Batı Avrupa ülkelerine iş gücü akımı, bu akımın Türkiye'de etkileri, çeşitli illerde ortaya çıkan görüntüler, aileler arası etkileşim"
Daha fazlasını dinlemek için: X 04.02.2011 DÜNYA HALİ_285
5) 11.02.2011
"Türkiye'den gidiş sırasında oluşan gelişim, köy-ilçe-il-metropol içindeki durum ve bunun sonunda Avrupa yolları"
Yayından: "Almanya'ya giden işçilere gitmeden önce ne yapacaklarını açıklayan sözleşmeler imzalatılıyordu."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
6) 18.02.2011
"Göçle ilgili ilk edebi eserler, şiirler,hikayeler…"
Yayından: "Türkiye'de (Bütün Türk ülkelerinde) şiir söyleme duyguların bir ifadesidir.
Batı Avrupa ülkelerinde yalnızlıklarını dile getirmek için şiir yazma yolunu kullanıyorlar. çoğu insanımız yokluktan yalnızlıktan bunaldığı için şiir yazmak istiyorlar.
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
7) 25.02.2011
"Türkiye'den Batı Avrupa'ya işçi gönderme, tren-otobüs seferleri ve ortaya çıkan görüntüler, sorunlar"
Yayından: "Ben hem Türkolog oldum hem halk bilimci oldum. Köy köy dolaştım tecrübeler kazandım. Yurt dışı bambaşka bir dünya bakış açım hem içinde hem dışında bir bakış açısı. Türkiye'de kırsal bölgeden çıkan bir insan daha kendi ülkesini görmeden kendisini tıkır tıkır çalışan bir sistemin içerisinde buluyor. İstanbul'dan , Sirkeci'den kalkan tren Almanya Munihe tam 48 saatte gidebiliyor. Otobüsle gidenler vardı. 4 ,5 kişilik odalarda kalıyorlardı bazen tek yatak bazen de ranzalar veriliyordu. İnsanlar birbirlerinin hemşehrisini arıyorlardı. Yemek sıkıntıları çekiyorlardı. Çok zorluklar çektiler. Daha sonraki yıllarda hastalanmaya başladılar."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
8) 04.03.2011
"İlk giden işçilerin kültür düzeyleri, eğitim ve deneyim durumları, firmalara dağıtımları ve yapılan sözleşmelerdeki özel şartlar, ilkeler"
Yayından: " Avrupa'nın kültür anlayışı kendinden olmayanlara karşı daha baskıcıdır. İlk giden işçilerin unvanı misafir işçi unvanındaydı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
9) 11.03.2011
"İşçilerin tasarruf çabaları, Türkiye tarafının döviz toplama düşünceleri, çalışma şartlarının uyuma etkisi, günlük yaşantının ortaya çıkardığı sorunlar, ilk tasarruflarla yapılan yatırımlar, ilk tatile geliş, hediyeler, karşılamalar..."
Yayından: " İşçilerimizin oraya gidiş amacı Türkiye'deki işsizliğin ortadan kaldırılması ve devletin sanayi kuruluşlarının ham madde temin edebilmesi için döviz ihtiyacı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
10) 18.03.2011
"İlk gidenlerin Türkiye'ye geldikten sonra yarattığı hava, kaçak gitme yollarının aranması, resmi arayışlar, aile içinde sıkıntılar-çözülmeler"
Yayından: " Almanlar dönenleri teşvik etmek için onlara prim verdiler. Tek başına bir işçinin dönüşünü hazırlaması mümkün değildi. Dönmeleri için sadece prim değil her konuda yardımcı olmaya çalıştılar."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
11) 25.03.2011
"İlk göçmenlerin dil sorunları, Türkçe ve Almanca dil düzeylerinin etkileri, ilk kültür çatışmaları ve bu çatışmaların çalışma hayatındaki görüntüleri"
Yayından: " Türkçe'nin dil ve kurallarını iyi bilirseniz Almancayı çok daha rahat öğrenebilecek durumda olursunuz. Ancak Almanya'ya gidenler daha çok kırsal alandan gittiği için yerel olarak geliştirdiği Türkçeyi kullanıyorlardı. Bu da onlara zor zamanlar yaşatıyordu."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın'ı dinle
12) 01.04.2011
"Birinci kuşak Türklerde görülen gurbet sıkıntıları, Türkiye'de kalanlarla ilgili sorunlar, aile hasreti, Türkiye'den istekler"
Yayından: " Gurbet sıkıntıları sonucunda psikolojik rahatsızlıklar ortaya çıkıyordu. O zamanlarda Türk doktorları çok azdı ve böyle sorunlara çözüm bulmak oldukça zordu."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
13) 08.04.2011
"İletişim kurma yolları, Türkiye'nin Sesi Radyosu, Almanya'da yapılan radyo yayınları"
Yayından: "Benim de içinde bulunduğum yıllarda mektuplar son derece önemliydi. Duyguları ifade etme biçimiydi ve gelen haberler insanlar için çok önemliydi. Aileleriyle iletişim sağlamalarının en kolay yoluydu. Daha sonra teknoloji geliştikçe ses kasetleri çıktı. Böylece sesli iletişime başlamışlardı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
14) 15.04.2011
"Gazetelerin Almanya'ya ulaşması, işçilerin gazetelere olan ilgisi, gazete baskılarındaki değişiklikler ve talepler"
Yayından: " Türklerin en büyük ihtiyacı memleketlerinden haber almak ve iletişim kurmaktı. O zaman başlangıçta herhangi bir gazete yoktu. Sadece ailelerden gelen gazeteler aracılığıyla haberler alınabiliyordu. Daha sonra böyle bir ihtiyaç olduğu görülünce gazetelerle anlaşmaya vardılar. Ve gazetelere rahatlıkla ulaşabilmeye başlandı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
15) 22.04.2011
"Bayram kutlamaları, Türk makamlarının yaklaşımları, Türk derneklerinin yaklaşımları, işçilerimizin ve okulların tutumları"
Yayından: " Bizim iki türlü bayramımız var: dini bayramlar ve milli bayramlar. Bizim bayrama yaklaşımımız yüzlerce yıldır coşkuyla kutlanıyor. Almanya'da bir çalışma psikolojisinin içinde olup bayramın yaşanmadığını gördüm. Bayramı bize hatırlatan sayılı kanallarda yapılan kısacık yayınlardı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
16) 29.04.2011
"Türkiye makamlarının tutumları ve davranışları, konsoloslukta işlemler, Türklerle yakın ilişki kuran görevliler ve ortaya çıkan olumlu durumlar, Alman makamlarının tutumları ve davranışları, oturma ile çalışma izinleri, kurulan dernekler ve kuruluş aracılığı ile Türklere yakın durma ve yardımlar"
Yayından: "İnsanların Türk Başkonsolosluğuna gelmeleri için hem zaman kaybı hem de işlerinden izin alıp geldikleri için para kayıpları oluyordu. Onun için işçiler biran önce öncelik alıp işlerini yaptırmak istiyorlardı. Memurlar da o zamanlar yeni olduğu için birtakım sorunlar ortaya çıkıyordu. Daha sonra işlerin kolaylaştırılması için personel sayısı arttı. Daha sonra ataşeliklerin sayısı arttı. Sonrasında ise konsolosluklar açıldı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
17) 06.05.2011
"Almanya'daki Türklerin karşılaştığı polisiye olaylar, suçlu oranı ve suçlular, Almanların karıştığı suçlar, dolandırıcılık olayları ve banka işlemleri, kurulan şirketler"
Yayından: "Birinci kuşak Türkler Almanya'ya gittiklerinde o ülkenin dilini bilmiyorlardı. Baktığımızda ilkokul mezunlarının çoğunluk olduğunu görüyoruz. Ailelerine para yollamak istiyorlar fakat o zaman Türk bankaları yoktu."
18) 13.05.2011
"Boş zamanları değerlendirme, sinema-konser- kahvehane ve benzeri yerler, kısa yolculuklar, ziyaretler..."
Yayından:
"Başlangıçta boş zaman kavramı onlar için bir anlam ifade etmiyordu. Sözleşmeli geldikleri için amaçları çok para kazanmak ve ülkelerine öyle dönmekti. Dışarıya sadece zorunlu olan harcamaları için dışarı çıkıyorlardı. Türklerin boş zamanlarında buluşmaya gittikleri tek yer istasyonlardı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
19) 20.05.2011
"Sağlık sorunları, Almanya ve Türkiye'deki sağlık sorunlarının çözümü, işten ayrılıp yurda dönüşler"
Yayından: "Gönderdiğimiz işçiler genellikle en sağlıklı vatandaşlarımızdı. Fakat oradaki çalışma sektörünün ağır oluşu sonucunda çok çalışmaya alışmamış insanın, fazla çalışması bedensel yorgunluğu ön plana çıkarttı. "
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
20) 27.05.2011
"İlk ticari girişimler, export-import dükkanları, ilk alışverişler, tasarrufların harcanması, ortaklıklar ve izin işleri, araba alış ve ilk Türkiye tatilleri"
Yayından: "Almanya'da Türklerin alışkın olmadığı bir fabrika düzeni vardı. İşçilerimize bunlar hakkında fikir verilmedi. Ne yapacaklarını, nasıl davranacaklarını ve ne yiyeceklerini bilemiyorlardı. Bunları fırsat bilen Türkiye'de ticaretle uğraşmış bir grup Türklerin daha çok kullandığı malzemeleri alarak ticaret yapmaya başladı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
21) 03.06.2011
"İlk giden Türk öğrenciler, başarılı- başarısız olanların durumu, ticari- iş hayatına atılanlar, orada yerleşip kalan eğitimli kişilerin durumu, öğrencilerin- öğretmenlerin durumları"
Yayından: "Bireysel olarak yaşamayı tercih eden bir toplumuz. Bu kültürde yaşayıp sonrasında Almanya'ya giden vatandaşlarımız orada da aynı hayatı sürdürmeye çalışıyor."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
22) 10.06.2011 "Boş zamanları değerlendirme, kısa yolculuklar"
Yayından: "
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın'ı dinle
23) 17.06.2011
"Bireysel yaşamadan toplum yaşamına, dernekleşme çabaları ve Türk-Alman makamların yardımları"
Yayından: "Vatandaşlarımız oraya gidince tanımadıkları bir ortamda Almanlarla birlikte çalışırken yanlarında bulunan birkaç Türkle vakit geçirmek zorunda kalmışlar. Bununla sınırlı kalmak istememişler ve Türkiye'den gelen diğer kişilerle bir araya gelmeye çalışmışlar. Böylece Türkiye'den daha çok haber almayı amaçladılar."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
24) 24.06.2011
"50 yıllık göç sürecinde edebiyat, halk şiiri geleneği, şairler ve türkülerin sözleri"
Yayından: " Türkiye'de baktığımız zaman çok sağlıklı bir halk şiiri kültürü var. Bu şiirlerle insanlar etrafında yaşadıklarını belli bir kalıpla yazabiliyorlar. Almanya'da bulunan Türkler de şiirlerinde oradaki yaşadıklarını,duygularını anlatmak için güzel bir araç olarak kullanılıyor"Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
25) 12.08.2011
"Eğitim önemli bir yatırım, anne ve babaların çabaları, Türkiye ve Almanya'da ortaya çıkan sorunlar ve çözümleri, ikinci ve üçüncü kuşak Türk çocuklarının durumları"
Yayından: "Özellikle 1990'lı yıllarda hangi ülkede ne kadar gencimiz olduğunu istatistiklerle görebiliyoruz. Genellikle Türk öğrencileri orada olan anne-babalarının ekonomilerine daha ağır geleceğini düşünerek Türkiye'de ki üniversitelerin Alman filoloji bölümlerine yazıldılar."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
26) 19.08.2011
"Almanya ve diğer ülkelerdeki Türklerin turizme yaklaşımları, yatırımların sonuçları, ikinci ve üçüncü kuşak gençlerin rolü, şirketlerin durumu"
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
27) 05.08.2011
"Resmi ve özel bayramların kutlanması, dini bayramların kutlanması, Türk-Alman işbirliğiyle yapılan kutlamalar"
Yayından: " Bir göç olayı içinde insanlar gittikleri yerde farklı gelenekleri görüyorlar. Birinci kuşak göçmenler kırsal kesimlerden gittiler. Bu insanlar üretim yaptığı için rahat üretim yapabileceği elbiseleri giyiyorlardı."
28) 26.08.2011
"Göç sürecinde beslenme alışkanlıkları, değişimler"
Yayından: "Türk beslenme gelenekleri çok zengindir. Geleneksel olarak baktığımızda ilk gelen işçilerin beslenme alışkanlıkları, yapmak istedikleri, aradıkları düzen geldikleri yörelerin özelliklerini göstermektedir."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
29) 09.09.2011
"Türkiye'nin Almanya'da ilk görüntüleri, ilk çeviriler"
Yayından: "Almanya'yla yaklaşık 1600 yıllık bir tanışıklığımız var. Türkçe dediğiniz zaman Almanların akıllarına gelen dil Uzak doğu dillerinden biriymiş gibi anlaşılıyordu. Ancak daha sonra Türkçenin çok gelişmiş bir dil olduğu görüldü ve üniversitelerde buna yönelik bölümler açılmaya başlanmış ve çeviriler yapılmaya başlanmıştır."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
30) 15.09.2011
"Almancadan Türkçeye, Türkçeden Almancaya çevirilen ilk eserler"
Yayından: " 50 yıllık göç sürecinde birçok yeni bilgiler elde ettik. İşçi çocukların yaşadıkları bölgelerdeki üniversiteye gittikleri zaman Türkçenin nasıl bir dil olduğunu merak ederek ve araştırmaya başlayarak bizi tanımaya başladılar. Daha sonra araştırmalar yapılmaya başlanmıştır."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
31) 23.09.2011
"Almanya'da kurulan işçi şirketleri, şirketlerin Almanya ve Türkiye'deki etkileri, döviz sıkıntısı ve işçi dövizlerinin rolü"
Yayından: " O yıllar çok büyük döviz açığımız vardı. Hükümetin gözünde Türk işçileri bol bol döviz sağlamak açısından güzel bir araçtı. Ve o dönemlerde bu ihtiyacın büyük bir kısmını Türk işçilerinin yolladığı paralarla sağlandığını söyleyebiliriz."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
32) 30.09.2011
"İlk Alman-Türk evlilikleri, amaçları, nedenleri ortaya çıkan tablolar"
Yayından:
"İlk göçlere baktığımızda Türkler genellikle genç erkek olarak görülüyordu. İşçilerin çalışkan oldukları, korkarak çekinerek davranmaları (özellikle alışveriş yaparken ve çalışırken) Alman kadınların ilgilerini çekmeye başlamıştı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
33) 07.10.2011
"Almanya'da Türk edebiyatı, yazarlar, örnekler..."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
34) 14.10.2011
"Almanya'daki Türk edebiyatının son durumu, çeviriler"
Yayından: " Birtakım Alman yazarlar Türk edebiyatını içerik analizi yaparak incelemişlerdir. Bunun birçok örneği vardır. 1950'li yıllardan itibaren bu tür araştırmalar yapılmaya başlanmıştır."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
35) 21.10.2011
"Türkçeden Almancaya çevirilen çağdaş Türk edebiyatı"
Yayından: "Almanya'daki çocuklarımızın Türk edebiyatını anlamaları açısından çevrilen eserlerimizin değeri çok yüksektir.Türk edebiyatı çok zengin bir edebiyat ve bu edebiyatın incelikleri tanıtılmaya çalışılmıştır."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın'ı dinle
36) 28.10.2011
"Yurt dışında yaşayan kadınlarımızın sorunları"
Yayından:
"1960'lı yıllarda göçmenlerimizin kadın sayısı pek fazla değildi. Özellikle ikinci kuşaklar fabrikada çalışmak için geliyorlardı. Sonrasında eşlerinin yanında durmak içinde gelmeye başladılar. Eşleri işe gittikten sonra dil bilmediği için, şehirde yabancı hissettiği için gidebilecekleri yerler kısıtlıydı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
37) 04.11.2011
"Yurt dışında yaşayan Türklerin toplumsal ve kültürel sorunları"
Yayından: "Başlangıçta konsolosluklar işçilerimiz için yeterli değildi. Böyle olunca işçilerimiz oradaki sıkıntıları karşısında yalnız kaldılar. Bu durumları azaltmak için Alman eyaletleri okullarında Türk öğretmenlere görevler vermeye başladı."
"Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
38) 11.11.2011
"Gençler"
Yayından: "Özellikle yurt dışındaki gençlerin problemleri nedir gibi konulara ağırlık verilmelidir. Birinci kuşak Türklerin çoğunluğu kırsal kesimden Almanya'ya gittiler. Ve orada biliriz ki gençleri çok önemli bir konumda tutuyorlardı. Almanya'da ise daha farklı bir aile yapısı vardı. İnsanlara ilkokuldan itibaren birey olarak yaşamak öğretiliyor."
Daha fazlasını dinlemek : Nevzat Gözaydın'
39) 18.11.2011
"Almanya'da halk şairi geleneğini sürdürenler"
Yayından:
"1963'lü yıllarda Almanya'da konuşamadıklarını ve dertlerini rahat ifade edemediklerini gördüm. Daha sonra onların bizim halk geleneklerimizi sürdürebilmek için şiir yazmaya çalıştıklarını gözlemledim."
"Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın'ı dinle
40) 25.11.2011
"AB içindeki Almanya, yükselen Almanya'da Türklerin rolleri, Türk sermayesi ve sigorta primlerinin katkısı"
Yayından: "AB ülkeleri kendi içerisinde birlik oluşturdular. O yıllarda yüzümüzü Avrupa'ya dönmüş olarak hissettiğimizden dolayı Avrupalı olmanın heyecanı içerisindeydik. Ancak gelişmeler bizi hayal kırıklığına uğrattı.Çünkü Türkiye'ye karşı bir ön yargı vardı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
41) 02.12.2011
"Almanya'da göçle ortaya çıkan sosyal sorunlar ve çözümler"
Yayından: "Türkçe önemli bir iletişim aracıydı. Daha sonra Türklerle Almanlar arasında karışık bir dil hakim oldu. Daha sonra çocukların daha iyi Almanca öğrenilmesi açısından bir takım çalışmalar yapıldı."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
42) 16.12.2011
"Mesleğinde başarılı Türkler"
Yayından: "Almanya 50 yıllık göç hikayesinde sadece sıkıntı olmamıştır. Başarılı Türk göçmenlerimiz ve hikayelerimiz olmuştur.Ve bu bölümde bunlara yer vereceğim."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
43) 30.12.2011
"Yeni yıl kavramı, Alman eğlenceleri- Türk gelenekleri, 50 yılın sonunda Almanların ve Türklerin beklentileri"
Yayından: "Türk toplumu gayet uygar biçimde orada yaşamışlardır. Kendimize has olan bazı kültürel ögeler orada fırsatları oldukları zaman çok güzel biçimde yaşatılıyor."
Daha fazlasını dinlemek için: Nevzat Gözaydın
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder